نکات مهم در خرید و فروش سهام چیست؟
شاید تا همین یکی دو سال قبل کمتر کسی به فکر خرید و فروش سهام بود. اما اکنون احتمالا بسیاری از شما یا سرمست از سودهای کلان بورسی هستید یا صرفا به دنبال راه فراری از این بازار پرتلاطم هستید!
تفاوتی ندارد که جزء کدام یک از آن دو گروه باشید، توصیه ما این است که همچنان در بازار سرمایه بمانید. صبر مهمترین کلید موفقیت در هر بازاری خصوص بازار سرمایه است. همانگونه که وارن بافت اعتقاد دارد که «بازار سرمایه بازاری برای انتقال پول از افراد عجول به افراد صبور است.»
اما صبر فقط یک بال لازم برای موفقیت در بورس است. بال دیگر دوره جامع بورس در خرید و فروش سهام در بورس است. ترکیب این دو بال می‌تواند منجر به پرواز شما در بازار سرمایه شود.
بی‌شک یادگیری نکات کلیدی خرید و فروش سهام مساله‌ای نیست که یک شبه بخواهید آن را یاد بگیرید. اما ما در این مقاله تلاش می‌کنیم نکاتی را آموزش دهیم که چراغ راه شما برای ادامه راه باشد.
نیاز است که معامله‌گران خرد حتما باید سه عنصر «مطالعه»، «معامله»، و «مشاوره» را در بازار سرمایه همواره مدنظر داشته باشند. این مقاله می‌تواند سرآغاز خوبی برای مطالعه و کسب دانش بورسی شما باشد. اما باز هم شما بی‌نیاز از کسب تجربه و استفاده از مشاوره بورس و سرمایه‌گذاری نیستید.
نکات مهم در خرید سهام بورس که باید بدانید
انتخاب و خرید یک سهم مساله‌ای مهم‌تر از فروش آن است. مادامی که شما یک سهم مناسب و دارای ارزش ذاتی را انتخاب نکرده باشید، در هر صورت به هنگام فروش به مشکل برخواهید خورد. بنابراین نیاز است که شما به عنوان سهامدار از فوت و فن خرید سهام آشنایی داشته باشید.
برای دانستن این نکات نیاز نیست که حتما به تحلیل تکنیکال و بنیادین مسلط باشید. بلکه کافی است از برخی نکات هوشمندانه برای خرید سهام سودآور آگاهی داشته باشید. این نکات را معمولا اکثر افراد با حداقل دانش بورسی نیز می‌توانند کسب کنند.
1: به روند کلی بازار سرمایه دقت کنید
به طور کل یکی از مهمترین و اصلی‌ترین نکات مهم در خرید و فروش سهام، توجه به روند کلی بازار سرمایه است. شما اصطلاحا باید بدانید که در حال حاضر بازار در زمان اصلاح و ریزش خود به سر می‌برد یا آنکه روزهای شیرین صعود را سپری می‌کند.
در اینجا نیاز است که شما با اصطلاحاتی و مفاهیمی مانند حد مقاومت و حد حمایت شاخص کل تا حدودی آشنا باشید. معمولا بهترین زمان برای خرید سهام و ورود به بازار سرمایه زمانی است که روند کلی بازار سرمایه در کف حمایتی خود قرار گرفته باشد.
در این حالت سهام اکثر شرکت‌ها برای خرید جذابیت زیادی خواهند داشت. چرا که در پایین‌ترین رنج قیمتی خود قرار دارند. عکس این حالت نیز برای سقف مقاومتی وجود دارد. البته این فاکتور تنها یک فاکتور از نکات هوشمندانه برای خرید سهام سودآور است. اما نباید به آن نیز بی‌توجه بود.
به عنوان مثال، برخی اوقات امکان دارد که کلیت بازار سرمایه رشد قابل توجهی را تجربه کرده باشد. در این حالت حتی برخی از سهم‌ها دچار حباب قیمتی هستند.
بنابراین هر لحظه امکان اصلاح یا حتی ریزش بازار وجود دارد و خرید سهام در این زمان چندان منطقی نیست. درست همانند افرادی که در اواسط مرداد 99 دست به خرید سهام زدند!
گروه و شرکت برتر خود را انتخاب کنید
این مرحله اصلی‌ترین نکته در فوت و فن خرید سهام است. در بورس گروه‌های مختلف از صنعت‌های متفاوت وجود دارند که شامل گروه‌های فلزی، معدنی، پالایشی‌ها، بانکی‌ها، بیمه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و موارد دیگر است.
بعد از انتخاب گروه باید یک شرکت برتر را در میان آن انتخاب کنید که چشم‌انداز روش‌تری نسبت به شرکت‌های هم‌گروه خود داشته باشد. برای انتخاب گروه و شرکت برتر بهتر است نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
نکات مهم در انتخاب صنعت برتر:
1: از گزند تحریم‌ها بیشتر در امان بماند.
2: چشم‌انداز قیمت داخل و جهانی آن رو به افزایش باشد.
3: از نیاز بازار به آنها در آینده اطمینان وجود داشته باشد.
4: حتی‌الامکان دولت از آن حوزه حمایت کند.
5: قیمت‌ها و عوامل مرتبط به آن حوزه چشم‌انداز خوبی داشته باشد.
نکات مهم در انتخاب شرکت برتر:
1: قیمت سهم در سقف مقاومتی خود نباشد.
2: شرکت از مدیریت حرفه‌ای برخوردار باشد.
3: فروش محصولات شرکت با چالش خاصی مواجه نباشد.
4: چشم‌انداز مناسبی برای توسعه شرکت وجود داشته باشد.
5: صورت‌های مالی شرکت نشان از سودآوری آن باشد.
استراتژی سرمایه‌گذاری خود را از همان ابتدا مشخص کنید
یکی از مهمترین نکات کلیدی برای خرید و فروش سهام، بحث تعیین استراتژی سرمایه‌گذاری توسط شما است. آیا شما با دیدگاه بلندمدت و به عنوان مثال دو ساله دست به خرید یک سهم زده‌اید؟
آیا شما صرفا به دنبال نوسان‌گیری از بازار هستید یا آنکه به دنبال سرمایه‌گذاری میان مدت و کوتاه مدت هستید؟
پاسخ به این سوالات باید از همان ابتدا مشخص باشد و نباید به هیچ وجه تحت تاثیر هیجانات منفی حاکم بر بازار باشید. این کار را حتما از طریق مشورت با مشاوران خبره انجام دهید. چرا که تاثیر زیادی در میزان موفقیت سرمایه‌گذاری خواهد داشت.
چنانچه شما دیدگاه بلندمدت داشته باشید، نباید با اندکی بالا و پایین شدن قیمت سهام، به صف فروش بروید. البته این به شرطی است که نکات مهم در خرید سهام بورس را مدنظر قرار داده باشید.
سهمی را بخرید که بتوانید به راحتی بفروشید (نقدشوندگی)
اگر بخواهیم یکی دیگر از فوت و فن خرید سهام را نام ببریم، می‌توانیم به مساله نقدشوندگی سهام اشاره کنیم. واقعیت آن است برخی از سهم‌ها را به سختی می‌توان فروخت. به عنوان مثال، ممکن است نماد یک سهم به مدت قابل توجهی بسته شود!
از طرفی، در برخی از مواقع صف‌های فروش بسیار سنگین برای یک نماد تشکیل خواهد شد یا بنا به هر دلیل دیگر ممکن است شما نتوانید اقدام به فروش سهام خود کنید. بنابراین یکی از مهمترین نکات هوشمندانه برای خرید سهام سودآور، توجه به مساله نقدشوندگی است.
در این خصوص نیاز است تا نکات زیر را در خصوص سهامی که قصد خریدش را دارید، مدنظر داشته باشید:
- سابقه بسته بودن نماد به صورت طولانی مدت را نداشته باشد.
- تعداد خریداران و فروشندگان سهام زیاد باشد.
- میزان حجم معاملات یا حجم خرید و فروش آن بالا باشد.
- سهام به دفعات زیادی معامله شده باشد.
عوامل فوق و برخی موارد دیگر باعث می‌شود تا میزان نقدشوندگی سهام بالا باشد. در این صورت شما به هنگام فروش چالش زیادی نخواهید داشت. بنابراین مساله نقدشوندگی را به عنوان یکی از نکات مهم در خرید سهام بورس همواره مدنظر داشته باشید.
P/E مهم است؛ اما فقط براساس آن تصمیم‌گیری نکنید
اگر بخواهیم یکی از نکات مهم در خرید سهام بورس را نام ببریم، قطعا یکی از آنها توجه به مفهوم P/E خواهد بود.
هر چند که برای تصمیم‌گیری صرفا نباید به P/E یک شرکت متکی بود. چرا که این مفهوم یک مفهوم تقریبا پیچیده و چند وجهی بوده که باید در کنار آن معیارهای دیگری را نیز در نظر گرفت.
ابتدا بهتر است بدانیم که اساسا P/E چیست؟ این مفهوم نسبت قیمت یک سهم را نسبت به سود سالانه آن سهم نشان می‌دهد. در واقع در اینجا P همان قیمت (PRICE) و E همان سود به ازای هر سهم یا EPS است.
این مفهوم نسبت قیمت را به سود یک سهم نشان می‌دهد. ممکن است میزان قیمت سهمی یک یا چند برابر سود سالانه آن باشد. اما سوال مهم در اینجا این است که آیا باید سهم شرکتی که P/E بالایی دارد را خریداری کنیم یا شرکتی که P/E پایینی دارد؟
در پاسخ باید گفت که P/E بالا یا پایین هر کدام نشان‌دهنده یک وضعیت خاص خواهد بود. اول آنکه شما باید P/E یک شرکت را با شرکت‌های هم‌گروه خود بسنجید. به عنوان مثال، معمولا متوسط میزان P/E شرکت‌های گروه پالایشی‌ها یک عدد خاص است.
حال ممکن است که مقدار P/E یک شرکت بسیار بالا یا پایین‌تر از متوسط P/E شرکت‌های هم‌گروه خود باشد.
در اینجا با دو وضعیت خاص روبرو هستیم. یک حالت این است که قیمت دچار حباب قیمتی بوده و بیش از حد بالا رفته است. بنابراین احتمال دارد که در آینده با کاهش قیمت روبرو شود.
حالت دیگر آن است که به علت برنامه‌هایی که شرکت در دست دارد، انتظارات از آن بالا رفته است. بنابراین این احتمال وجود دارد که در آینده میزان سود به ازای هر سهم شرکت نیز بالاتر از مقدار فعلی برود.
با این حال، مفهوم P/E شرایط خاص دیگری نیز دارد و بهتر است در این خصوص حتما از نظرات کارشناسان خبره و مشاوره بورس و سرمایه‌گذاری استفاده کنید.
وضعیت گذشته، حال و آینده شرکت را در نظر بگیرید
بررسی وضعیت شرکت از جنبه‌های مختلف یکی از مهمترین نکات کلیدی خرید و فروش سهام محسوب می‌شود. برخی از شرکت‌ها و کارخانه‌ها، برای اکثر سهامداران شناخته شده هستند.
با این حال، شما باید وضعیت آنها را نیز از جنبه‌های مختلف بررسی کرده و صرفا به معروف بودن نام شرکت بسنده نکنید. در این خصوص نیاز است تا وضعیت شرکت مورد نظر را از چندین جنبه مورد بررسی قرار دهید:
- مدیران شرکت چه کسانی بوده و از چه سوابقی برخوردار هستند.
- قیمت سهام شرکت طی دوره‌های مختلف چه روندی را طی کرده است.
- کارشناسان در خصوص وضعیت آینده شرکت چه پیش‌بینی دارند.
- وضعیت سودآوری شرکت در گذشته به چه صورت بوده است.
- مهمترین برنامه شرکت برای توسعه محصولات یا برنامه‌هایش چیست.
- حجم سرمایه، ماشین‌آلات و دارایی‌های شرکت تا چه اندازه است.
به اخبار و تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی بی‌توجه نباشید
در بازار سرمایه افراد زیادی هستند که صرفا براساس اخبار و تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی تصمیم‌گیری می‌کنند. قطعا این کار رفتار یک سهامدار حرفه‌ای نیست. چرا که یکی از مهمترین نکات هوشمندانه برای خرید سهام سودآور، توجه به تمامی متغیرها و فاکتورهای موجود است.
با این حال، قطعا یکی از فاکتورهای مهم برای خرید سهام، توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه است. این فاکتورها می‌توانند سیگنال‌های مختلفی را به بورس بدهند.
به عنوان مثال، در برخی مواقع حتی خروج از ثبات اقتصادی و سیاسی می‌تواند منجر به رشد شاخص حتی به صورت صوری و ظاهری شود. درست همانند اتفاقی که در سال 91 برای بازار سرمایه ایران بعد از تحریم‌های بین‌المللی رخ داد.
بازارهای موازی را حتما رصد کنید
اگر بخواهیم به یکی دیگر از فوت و فن خرید سهام اشاره کنیم، قطعا باید توجه و رصد بازارهای موازی با بازار سرمایه را نام ببریم. چرا که سایر بازارها می‌توانند تاثیرات مثبت و منفی بر روی رشد بازار سرمایه داشته باشند.
به عنوان مثال، رونق بازار ارز و افزایش قیمت دلار یا حتی طلا و سکه معمولا باعث خروج نقدینگی از بازار سرمایه خواهد شد. بنابراین می‌تواند به افت شاخص منجر شود. عکس این حالت نیز معمولا صدق خواهد کرد.
از طرفی نباید نادیده بگیریم که معمولا جهش نرخ ارز و همچنین افزایش تورم در نهایت خود را به صورت افزایش قیمت سهام شرکت‌ها (خصوصا شرکت‌هایی با محصولات صادراتی) نشان خواهد داد.
ما به نکات مهم در خرید سهام بورس اشاره کردیم. با این حال، قطعا فوت و فن خرید سهام بورس به این موارد محدود نخواهد شد. توصیه ما این است از کارشناسان و مشاوران بورسی حتما مشورت بگیرید.
نکات مهم در فروش سهام بورس چیست؟
در ادامه ترفندهای خرید و فروش سهام ما به مهمترین نکات در فروش سهام بورس اشاره خواهیم کرد. هر چند که بحث خرید سهام از فروش آن اهمیت بیشتری داشته و باید دقت بیشتری را به خرج دهید.
اما هستند افراد زیادی که سهام مناسبی را نیز برای خرید انتخاب می‌کنند، با این حال، به هنگام فروش دچار اشتباهات اساسی شده و در نهایت متحمل زیان زیادی خواهند شد.
صف‌های فروش را نادیده نگیرید، اما همیشه صف‌نشین نباشید
یکی از مهمترین اشتباهاتی که غالبا سهامداران تازه‌کار مرتکب آن می‌شوند، تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای هیجانی است. براساس همین رفتارهای هیجانی است که بسیاری از آنها بدون در نظر گرفتن فاکتورهای متعدد و صرفا با دیدن صف فروش، به جمع این صف می‌پیوندند.
وقتی بیل گیتس از اهمیت تولید محتوا در وبلاگش نوشت.
